अजब सौदेबाजीं है रंजोगमकी

अजब सौदेबाजीं है रंजोगमकी
सबकुछ छिनकेभी दिल भारी कर जाता हैं 

यमके

विवाह व्हाया पूर्ण यशस्वी 

काय असावी शर्थ?

एक पक्ष अती मठ्ठ असावा 

दुजा असावा धूर्त. 

नीति म्हणजे तुम्ही मारावे 

आम्हीही मरावे 

सदय होऊनी दक्ष असू पण 

प्राण न अपुले जावे. 

गावापाशी पडली होती 

शत दगडांची रास 

म्हणे तलाठी मंत्र्यासाठी 

कोनशिला या खास. 

स्त्री म्हणजे का - कुणी गरजली - 

वाटे फक्त मिठाई?

अहो, मिठाई आम्ही खातो 

ना ती आम्हा खाई !

दान भूमीचे दान धनाचे 

परिश्रमाचे दान 

कळे ना आता दात कुणाचे 

आणि कुणाची मान !

लयला मजनू कधी विवाहित 

झाले असते काय?

असते तर ते लयला मजनू 

उरले असते काय?

मदिरेवर का रोष एवढा 

मी पुसले नेत्याला 

उत्तर देण्याइतुकीं नव्हती 

शुद्ध राहिली त्याला. 

साधुत्वाचा (इतरांसाठी)

या लोकांना ध्यास 

हंस लोपले , धवलपणा हो 

बगळ्यांची मिरास. 

दागदागिने चवदाचे ते 

बघुनी तापली पतिव्रता 

आणि गरजली- पातिव्रत्यही 

घ्या हे चवदाचेच आत्ता. 

कथती नेते - सत्य वदा , खा - 

अल्प ; निजा लवकरी - 

हर हर देवा या देशाची 

झाली मौन्टेसरी !   

इतिहासाचा तास आजला - 

वदले गुरु वर्गात 

डोळे मिटुनी सदेह शिरले 

नंतर त्या काळात. 

साखरकण तोंडात धरोनि 

मुंगी चालत होती 

शिट्ट्या फुंकीत पोलीस खाते 

जमले तिचिया भोती . 

एक ओळ ऐकून म्हणाला -

कविता दिव्य महान 

तोंडावर मग दुलई ओढुन 

घोरू लागला छान. 

हाय जाहलो अगतिक आम्ही 

हेही ना धड तेही 

चार दिशांना अश्व धावता 

रथ जागेवर राही !

हेचि दान मज दे गा देवा 

विसर तुझा नच व्हावा - 

आणि 'आगळे' शब्द लेखनी 

कधी ना माझ्या यावा . 

: यमके 

: हिमरेषा 

: कुसुमाग्रज 

झाड

झाडाला आले फुल,
झाडालाच पडली भूल, 
फुलाला आले फळ,
फुलाला पडली भुरळ,
फळावर आले रंग ,
ते त्यांच्यातच दंग,
फळ पडलें तुटून,
झाड गेले वठून. 

: झाड 
: नक्षत्रांचे देणें 
: आरती प्रभू 

सर

भुईवर आली सर 
सर श्रावणाची 
भुईतून आली सर 
रुजव वाळ्याची 

भुईवर आली खार 
खार धिटाईची ,
भुईतून कणसात 
चव मिठाईची. 

भुईवर आली उन्हें 
उन्हें पावसाची 
पायीं तुझ्यामाझ्या भुई 
चिकणमातीची !

: सर 
: नक्षत्रांचे देणे 
: आरती प्रभू 

हे राष्ट्र देवतांचे, हे राष्ट्र प्रेषितांचे

हे राष्ट्र देवतांचे, हे राष्ट्र प्रेषितांचे
आ-चंद्रसूर्य नांदो स्वातंत्र्य भारताचे

कर्तव्यदक्ष भूमी सीता-रघुत्तमाची
रामायणे घडावी येथे पराक्रमाची
शिर उंच उंच व्हावे हिमवंत पर्वतांचे

येथे नसो निराशा थोड्या पराभवाने
पार्थास बोध केला येथेच माधवाने
हा देश स्तन्य प्याला गीताख्य अमृताचे

येथेच मेळ झाला सामर्थ्य-संयमाचा
येथेच जन्म झाला सिद्धार्थ गौतमाचा
हे क्षेत्र पुण्यदायी भगवन् तथागताचे

हे राष्ट्र विक्रमाचे, हे राष्ट्र शांततेचे
सत्यार्थ झुंज द्यावी या जागत्या प्रथेचे
येथे शिवप्रतापी नरसिंह योग्यतेचे

येथे परंपरांचा सन्मान नित्य आहे
जनशासनातळीचा पायाच 'सत्य' आहे
येथे सदा निनादो जयगीत जागृताचे

: ग. दि. माडगूळकर 

प्रीतीविण

प्रीतीविण प्रासाद गमे शून्य जीवाला 
येईल चितेचीच कळा इंद्रमहाला !

प्रीतीविण पुष्पांतिल लोपेल सुगंध 
प्रीतीविण ज्योत्स्नेत पहा दाहक ज्वाला 

प्रीतीस नको तक्खत नको ताजमहाल 
प्रीतीस हवी प्रीती , वृथा खंत कशाला ?

प्रीतीत फुले जीवन, प्रीतीत सुखाशा , 
प्रीतीविण दावानल ग्रासेल भवाला !

प्रीतीसह मागावर येईल वसंत 
प्रीतीविण अन जीवन शोषेल उन्हाळा !

वक्षावर विश्रान्त तुझ्या होईल माथा 
बाहुत तुझ्या रक्षक लाभेल दुशाला !

हातात सख्या , घालुनिया हात प्रवासा 
ये संगती, प्रीतीवर ठेवून हवाला !

: प्रीतीविण 
: विशाखा 
: कुसुमाग्रज 

Pu. L.

शेवटी संस्कृती म्हणजे बाजरीची भाकरी ... वांग्याचे भरीत ...गणपती बाप्पा मोरया ची मुक्त आरोळी.

केळीच्या पानातली भाताची मूद आणि त्यावरचे वरण. उघड्या पायांनी तुडवलेला पंचगंगेचा काठ...

मारुतीच्या देवळात एका दमात फोडलेल्या नारळातले उडालेले पाणी...

दुस-याचा पाय चुकून लागल्यावर देखील आपण प्रथम केलेला नमस्कार......दिव्या दिव्या दिपत्कार...

आजीने सांगितलेल्या भुताच्या गोष्टी...

मारुतीची न जळणारी आणि वाटेल तेंव्हा लहानमोठी होणारी शेपटी...

दस-याला वाटायची आपट्याची पाने...

पंढरपुरचे धुळ आणि अबीर यांच्या समप्रमाणात मिसळून खाल्लेले डाळे आणि साखरफ़ुटाणे...

सिंहगडावर भरुन आलेली छाती आणि दिवंगत आप्तांच्या मुठभर अस्थींचा गंगार्पणाच्या वेळी झालेला स्पर्श...

कुंभाराच्या चाकावर फिरणा-या गोळ्याला त्याचे पाण्याने भिजलेले नाजूक हात

लागून घाटदार मडके घडावे तसा हया अदृश्य पण भावनेने भिजलेल्या हातांनी हा

पिंड घडत असतो.

कुणाला देशी मडक्याचा आकार येतो. कुणाला विदेशी कपबशीचा....!!!